หน้าหนังสือทั้งหมด

การเจริญกรุณาในจิตวิทยา
68
การเจริญกรุณาในจิตวิทยา
จิตของสัปปบุรุษย่อมเกิดความหวั่นไหว นิ่งดูอยู่ไม่ได้ ย่อมพยายามช่วยผู้ที่ได้รับความลำบาก ให้ได้รับความสุข การเจริญกรุณา คือ การแผ่ความปรารถนาให้สัตว์ทั้งหลายที่กำลังได้รับทุกข์หรือจะได้รับ ความทุกข์ใน
การเจริญกรุณาคือการแผ่ความปรารถนาให้สัตว์ที่ได้รับความทุกข์ พัฒนาจิตเพื่อปล่อยความเศร้าโศก โดยมีกรุณาแท้และกรุณาเทียม การฝึกควรเริ่มจากการเข้าใจโทษของความเบียดเบียนและอานิสงส์ของกรุณา จากนั้นทำการแผ่ก
มุทิตา: การเจริญมุทิตาแท้และเทียม
77
มุทิตา: การเจริญมุทิตาแท้และเทียม
มุทิตา เมื่อว่าโดยสามัญแล้วมี 2 อย่าง คือ 1. มุทิตาแท้ คือ แม้จะมีความรื่นเริงบันเทิงใจต่อสัตว์ที่มีสุขอยู่ หรือจะได้รับสุขต่อไป ข้างหน้าก็ดี จิตใจก็มิได้มีการยึดถือหรืออยากโอ้อวดต่อผู้อื่นแต่อย่างใดม
มุทิตาแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ มุทิตาแท้ ซึ่งปราศจากความยึดถือและแสดงความเบิกบานใจอย่างบริสุทธิ์ และมุทิตาเทียม ที่มีการยึดถือเกี่ยวโยงกับผลประโยชน์ส่วนบุคคล การเจริญมุทิตาภาวนาเน้นการใช้มุทิตาแท้เพื่
การเจริญอุเบกขาและอานิสงส์ของพรหมวิหาร
90
การเจริญอุเบกขาและอานิสงส์ของพรหมวิหาร
4. เหตุใกล้ : 5. ความสมบูรณ์ : มีปัญญาพิจารณาเห็นกรรมเป็นของของตน สัตว์ ทั้งหลายเป็นไปตามกรรมของตนเอง ไม่ใช่มีผู้ใด ผู้หนึ่งกระทำให้ เป็นเหตุใกล้ การสงบจากความเกลียดและไม่มีความรักเป็น ความสมบูรณ์ของอ
บทความนี้กล่าวถึงพัฒนาอุเบกขาเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย การพิจารณากรรม การสงบจากความเกลียด และการเข้าถึงกายรูปพรหม ซึ่งทำให้เกิดอานิสงส์มากมาย เช่น การนอนที่มีความสุข ปัญญาที่จะถือกรรมเป็นของตน ซึ่งช่วยให
อานิสงส์ของการเจริญพรหมวิหาร
94
อานิสงส์ของการเจริญพรหมวิหาร
อานิสงส์ทั้งหลายมีหลับเป็นสุขเป็นต้นในพรหมภาวนานี้ แม้ผู้เจริญภาวนาทั้งหลาย ผู้ได้สำเร็จฌานสมาบัติด้วยอำนาจกัมมัฏฐานอื่นนอกเหนือจากพรหมวิหารนี้ ก็ย่อมได้รับ เช่นเดียวกัน ดังคาถาประพันธ์ที่พระโบราณาจาร
บทความนี้อภิปรายเกี่ยวกับอานิสงส์หลากหลายที่เกิดจากการเจริญพรหมวิหาร โดยเฉพาะอานิสงส์ทั้ง 11 ประการซึ่งส่งผลให้ผู้ปฏิบัติรู้สึกสงบสุขและมีความรักต่อผู้อื่น การเจริญพรหมวิหารมีความสำคัญต่อการดำรงชีวิตป
แนวคิดและวัตถุประสงค์ของอรูปกัมมัฏฐาน
98
แนวคิดและวัตถุประสงค์ของอรูปกัมมัฏฐาน
แนวคิด บทที่ 3 แนวคิด และ วัตถุประสงค์ 1. อรูปกัมมัฏฐานเป็นวิธีการเจริญสมาธิที่มีการฝึกกันทั้งในพระพุทธศาสนาและ นอกพระพุทธศาสนา โดยอรูปกัมมัฏฐานในพระพุทธศาสนาจะเป็นขั้นตอนที่จะนำไปสู่ขั้น วิปัสสนาและเ
บทนี้นำเสนอแนวคิดและวัตถุประสงค์ของอรูปกัมมัฏฐาน เป็นการเจริญสมาธิในการฝึกฝนที่มีความสำคัญในพระพุทธศาสนา โดยมุ่งหวังให้ผู้ฝึกสามารถบรรลุถึงอรูปฌาน 4 และวิญญานัญจายตนฌาน โดยมีรายละเอียดเกี่ยวกับวัตถุปร
วิธีการเจริญอรูปกัมมัฏฐาน
102
วิธีการเจริญอรูปกัมมัฏฐาน
3.3 วิธีการเจริญอรูปกัมมัฏฐาน ผู้ปฏิบัติเมื่อเห็นโทษในรูปว่ารูปนี้ถูกโรคภัยไข้เจ็บเบียดเบียนก่อให้เกิดการทะเลาะวิวาท จับศัสตราอยู่แย่งชิงกันอยู่ จึงเกิดความเบื่อหน่าย บำเพ็ญฌานด้วยอำนาจกสิณทั้ง 9 (เว้
ผู้ปฏิบัติต้องมีความเข้าใจในโทษของรูปและออกจากกสิณเพื่อเข้าถึงอากาสานัญจายตนฌาน โดยทำการเพิกกสิณทั้ง 9 เพื่อเข้าใจในอากาศที่ไม่สิ้นสุด ซึ่งไม่มีจุดเริ่มต้นหรือจุดสิ้นสุด มิลินทปัญหาได้อธิบายถึงคุณของอ
วิญญาณัญจายตนฌานและอากิญจัญญายตนฌาน
104
วิญญาณัญจายตนฌานและอากิญจัญญายตนฌาน
3.3.2 วิญญาณัญจายตนฌาน อากาสานัญจายตนฌานลาภีบุคคล ผู้มีวสีภาวะทั้ง 5 ในอากาสานัญจายตนฌาน จึงจะสามารถเจริญสมถภาวนาเพื่อให้ถึงวิญญาณัญจายตนฌานได้ คล่องแคล่วเป็นอย่างดีแล้ว ในการเจริญให้ถึง วิญญาณัญจายตน
วิญญาณัญจายตนฌานเป็นขั้นสูงในการเจริญสมถภาวนา โดยบุคคลที่มีวสีภาวะทั้ง 5 จะสามารถพัฒนาไปสู่สถานะนี้ได้ หลังจากนั้น การเจริญอากิญจัญญายตนฌานจะต้องอาศัยวิญญาณัญจายตนฌานเพื่อนำไปสู่ความชำนาญในอารมณ์ที่ไม
อาหาเรปฏิกูลสัญญา
115
อาหาเรปฏิกูลสัญญา
บทที่ 4 อาหาเรปฏิกูลสัญญา การเจริญอาหาเรปฏิกูลสัญญา เป็นการเจริญสมถกัมมัฏฐานอีกรูปแบบหนึ่ง ที่มี ความใกล้ชิดกับผู้ปฏิบัติสามารถใช้เป็นแนวทางปฏิบัติในชีวิตประจำวันได้ง่ายเนื่องจากอารมณ์ที่ ใช้พิจารณาเก
บทที่ 4 ศึกษาอาหาเรปฏิกูลสัญญาซึ่งเป็นกัมมัฏฐานที่ช่วยลดความยึดติดต่ออาหาร พระพุทธองค์ได้ชี้ให้เห็นว่าการบริโภคส่งผลกระทบต่อชีวิตและการปฏิบัติอย่างไร บทนี้กล่าวถึงการทำความเข้าใจในกัมมัฏฐานที่เกี่ยวกั
อาหาเรปฏิกูลสัญญาและการพัฒนาจิต
117
อาหาเรปฏิกูลสัญญาและการพัฒนาจิต
อาหาเรปฏิกูลสัญญาคือ การพิจารณาความเป็นปฏิกูลในอาหาร กำหนดหมายว่า อาหารที่บริโภคเป็นสิ่งปฏิกูล ซึ่งอาหารที่พิจารณาก็คือ กวฬิงการาหาร คือ อาหารที่ใช้บริโภค ใช้ดื่ม เคี้ยว ลิ้ม เนื่องจากอาหารทั้ง 4 ล้วน
อาหาเรปฏิกูลสัญญาคือการพิจารณาโทษภัยของอาหารที่ได้รับ ซึ่งอาหารถือเป็นสิ่งปฏิกูลที่มีโทษหลายประการ หากไม่มีการพิจารณา อาจนำไปสู่ทุกข์ต่างๆ การเจริญอาหาเรปฏิกูลสัญญาช่วยให้หลุดพ้นจากความยึดติดและมุ่งสู
การพิจารณาธาตุทั้ง 4 ในร่างกาย
129
การพิจารณาธาตุทั้ง 4 ในร่างกาย
ธาตุทั้ง 4 นี้ เป็นส่วนที่ประกอบขึ้นเป็นร่างกาย การที่เรียกว่า หญิง ชาย เรา เขา สัตว์ บุคคล มนุษย์ เทวดา พรหม นั้น หาใช่อื่นไม่ แท้จริงก็ได้แก่ธาตุ 4 ที่รวมกันเป็นกลุ่ม เป็นกองปรากฏขึ้นเป็นรูปร่างสัณฐ
ธาตุทั้ง 4 ประกอบขึ้นเป็นร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นหญิง ชาย สัตว์ หรือบุคคล เมื่อพิจารณาถึงธาตุดังกล่าว เราจะเห็นว่าเป็นเพียงรูปแบบที่เกิดจากกรรม การพิจารณาโดยย่อและพิสดารเป็นหนทางในการเข้าใจ โดยอุปมาคล้ายก
อานิสงส์ของการเจริญจตุธาตุววัตถาน
148
อานิสงส์ของการเจริญจตุธาตุววัตถาน
ดังนั้นให้เพียงวางใจนิ่ง ๆ ต่อไปที่ศูนย์กลางกาย จนใจรวมหยุดนิ่งถูกส่วนตกศูนย์ เข้าถึง ดวงปฐมมรรค จากนั้นจึงดำเนินใจเข้ากลางของกลาง ผ่านเข้าไปตามลำดับจนเข้าถึง พระธรรมกาย จึงใช้ญาณของพระธรรมกายพิจารณาม
การเจริญจตุธาตุววัตถานมีอานิสงส์ 8 ประการ เช่น สุญญติ อวคาห และสตฺตสญฺญ์ ที่ช่วยให้ละความเห็นว่าเป็นสัตว์ การมีจิตใจที่มั่นคง ลดความหวาดกลัวต่างๆ ได้ อิฏฐานิฏเฐสุ อุคฆาฏนิคฆาฏิ ที่ทำให้มีปัญญากว้างขวา
ลักษณะของใจตามพระมงคลเทพมุนี
16
ลักษณะของใจตามพระมงคลเทพมุนี
1.1.1 ลักษณะของใจ พระมงคลเทพมุนี อธิบายลักษณะของใจไว้ว่า “อะไรที่เรียกว่าใจ เห็นอย่างหนึ่ง จำอย่างหนึ่ง คิดอย่างหนึ่ง รู้อย่างหนึ่ง 4 อย่างนี้รวมเข้าเป็นจุดเดียวกัน นั่นแหละเรียกว่า ใจ อยู่ที่ไหน อยู่
ในเรื่องการอธิบายลักษณะของใจ พระมงคลเทพมุนีได้แบ่งปันมุมมองที่น่าสนใจ ซึ่งประกอบไปด้วย 4 ประการ คือ ความเห็น ความจำ ความคิด และความรู้ โดยท่านชี้แจงว่าความเห็นอยู่ที่ศูนย์กลางกายฐานที่ 7 ความจำอยู่ที่
ความหมายของตัวตนในระดับปรมัตถสัจจะ
25
ความหมายของตัวตนในระดับปรมัตถสัจจะ
2. ตามความจริงในระดับปรมัตถสัจจะ ซึ่งสามารถตอบได้เป็น 2 ระดับ คือ ระดับที่หนึ่ง ยังตอบในฐานะ “มีตัวเรา” ระดับที่สอง สอง ในฐานะ “ไม่มีแม้แต่ตัวเรา” ระดับที่หนึ่ง เมื่อยังคิดยึดถือว่ามีตัวเรา ในระดับนี้
บทความนี้สำรวจความหมายของตัวตนในระดับปรมัตถสัจจะ ที่แสดงถึงการตอบสนองในสองระดับ คือตัวตนที่มีซึ่งหมายถึงการเกิดและตายที่ไม่มีที่สิ้นสุด โดยขึ้นอยู่กับกรรมที่สะสม และระดับที่ไม่มีตัวตนที่ชี้ให้เห็นว่าต
อวิชชาและอุปสรรคทางจิต
35
อวิชชาและอุปสรรคทางจิต
5. วิจิกิจฉานิวรณ์ ขัดขวางไว้เพราะความลังเลสงสัย 6. อวิชชานิวรณ์ ขัดขวางไว้เพราะความไม่รู้ 7) อนุสัย คือ กิเลสที่นอนเนื่องอยู่ในขันธสันดานของสัตว์ทั้งหลาย มี 7 อย่าง คือ 1. กามราคานุสัย สันดานที่ชอบใจ
บทความนี้วิเคราะห์ถึงอวิชชาและอุปสรรคทางจิตที่มีผลต่อการเกิดทุกข์ในสัตว์ ทั้งนี้รวมถึงการจำแนกอนุสัยที่นำไปสู่อารมณ์ต่างๆ และการผูกพันของสังโยชน์ที่จะทำให้สัตว์ไม่หลุดพ้นจากวัฏทุกข์ อวิชชาเป็นอุปสรรคส
จําแนกตามในพระอภิธรรม
36
จําแนกตามในพระอภิธรรม
จําแนกตามในพระอภิธรรม คือ 1. กามราคสังโยชน์ ธรรมชาติที่ผูกสัตว์ไว้โดยอาการที่ติดอยู่ในกามคุณอารมณ์ 2. ภวราคสังโยชน์ ธรรมชาติที่ผูกสัตว์ไว้โดยอาการที่ติดอยู่ในรูปภพ อรูปภพ หรือ รูปฌาน อรูปฌาน 3. ปฏิฆสั
เนื้อหานี้พูดถึงการจําแนกตามในพระอภิธรรมมี 10 ประการ ได้แก่ กามราคสังโยชน์, ภวราคสังโยชน์, ปฏิฆสังโยชน์, มานสังโยชน์, ทิฏฐิสังโยชน์, สีลัพพตปรามาสสังโยชน์, วิจิกิจฉาสังโยชน์, อิสสาสังโยชน์, มัจฉริยสัง
การรู้และเข้าใจในกิเลสภายใน
49
การรู้และเข้าใจในกิเลสภายใน
เราจะรู้ได้ว่า กิเลสที่เป็นความโลภ ความโกรธ ความหลง เป็นอย่างไร ถ้าเรามองด้วย ธรรมจักขุของธรรมกายแล้ว เราจะรู้ได้ว่าดวงดำๆ นี้เป็นกิเลสโดยการรู้รสของกิเลสนั้น ๆ ยกตัวอย่างเช่นเราดื่มน้ำโอเลี้ยงกับทานน
บทความนี้สำรวจเกี่ยวกับการรู้จักกิเลส 3 ประการ ได้แก่ ความโลภ ความโกรธ และความหลง ผ่านการมองด้วยธรรมจักขุของธรรมกาย เมื่อเราเข้าใจถึงรสชาติของธรรมและกิเลสในใจของเราอาจมีการเปลี่ยนแปลงไปตามกิเลสต่างๆ ท
ความคิดในเรื่องของกรรมและวิบาก
67
ความคิดในเรื่องของกรรมและวิบาก
4. โลกจินดา (ความคิดในเรื่องของโลก) เป็นอจินไตยไม่ควรคิด ผู้ที่คิด ก็จะพึงมีส่วน แห่งความเป็นบ้า ได้รับความลำบากเปล่า” วิบากแห่งกรรม เป็นของเฉพาะตนจะแบ่งปันเหมือนวัตถุสิ่งของ สืบทอดทางกรรมพันธุ์ ยกให้
เนื้อหาพูดถึงการไม่ควรคิดเรื่องกรรมและวิบาก ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตที่ติดตามผู้กระทำไปตลอด วิบากกรรมไม่สามารถแบ่งปันได้ รวมทั้งการหยุดการให้ผลของกรรม ซึ่งเกิดจาก 3 สาเหตุ หลายอย่างทำให้เกิดความยากใน
การเวียนเกิดและกรรมในพระพุทธศาสนา
92
การเวียนเกิดและกรรมในพระพุทธศาสนา
ในภพใหม่ต่อไปอีก ดูก่อนอานนท์ ก็กรรมที่อำนวยผลให้อรูปธาตุจักไม่มีแล้ว อรูปภพจึง ปรากฏบ้างหรือหนอ” พระอานนท์ “ไม่พึงปรากฏเลย พระเจ้าข้า” พระสัมมาสัมพุทธเจ้า “ดูก่อนอานนท์ เหตุนี้แล กรรมจึงชื่อว่าเป็นไร
บทสนทนาระหว่างพระอานนท์และพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในเรื่องกรรมและการเกิดใหม่ การเข้าใจถึงกรรมที่เป็นเหตุในการเกิดในภพใหม่ และการเดินทางในเหล่าจิตวิญญาณที่ไม่มีที่สิ้นสุดนับตั้งแต่การปฏิสนธิจนถึงความตาย รวม
การสำรวจอายตนะ 12 ในพระอภิธรรมปิฎก
127
การสำรวจอายตนะ 12 ในพระอภิธรรมปิฎก
โดยสรุปอายตนะมีคุณสมบัติสำคัญแบ่งออกเป็น 5 อย่าง คือ 1. อายตนะภายใน เป็นที่เกิดแห่งวิถีจิตอยู่เสมอ จะเกิดในชาติใดภพใดก็ตาม วิถีจิต ไม่เกิดที่อื่น ต้องเกิดตามอายตนะเหล่านี้ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ 2
อายตนะมีคุณสมบัติสำคัญแบ่งออกเป็น 5 อย่าง โดยอายตนะภายในเป็นที่เกิดของวิถีจิตและมีอายตนะภายนอกทำหน้าที่เป็นที่ประชุมของวิถีจิต ทั้งภายในและภายนอกมีทั้งหมด 12 ประการ รวมถึงจักขายตนะ, โสตายตนะ และรูปายต
อายตนะและความรู้แจ้งในพระพุทธศาสนา
130
อายตนะและความรู้แจ้งในพระพุทธศาสนา
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสว่า “รูปของสัตว์ทั้งหลายย่อมทรุดโทรม” มีคำอธิบายใน อรรถกถาว่า เมื่อคนเราผ่านชีวิต อายุที่เพิ่มขึ้นย่อมนำมาสู่ความเสื่อมโทรมทางร่างกาย ปรากฏ ความแก่ชรามากขึ้นตามลำดับ จากผมดำเ
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสถึงความเสื่อมโทรมของร่างกายตามอายุที่เพิ่มขึ้น และอธิบายถึงอายตนะ ในที่นี้หมายถึงการสัมผัสและการรับรู้ซึ่งเกิดจากการติดต่อกับสิ่งภายนอก มีการจำแนกอายตนะ 6 ประการ ได้แก่ รูป เสีย